گرده افشانی زنبور عسل

چند سال قبل، پژوهش‌گران از یک روبات پرنده به جای یک زنبور عسل استفاده کردند. اما این آزمایش موفقیت‌آمیز و مقرون به صرفه نبود، به واسطه آن‌که یک زنبور عسل به تنهایی قادر است فرآیند گرده‌افشانی هزاران گیاه را در طول یک روز انجام دهد. در حالی که روبات‌های پرنده این توانایی را نداشتند خود را با چنین سرعتی تطبیق دهند. اما در چند سال اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی رخ داده و این امکان به وجود آمده است تا انبوهی از پهبادهای گرده‌افشان سریع و مقرون آماده شوند. در حال حاضر یک اپراتور این توانایی را دارد در یک همزمان تعدادی از پهبادها را کنترل کند. پهبادهایی که همگی در قالب گروهی از زنبورهای خودکار قادر هستند این فرآیند را انجام دهند.


کم شدن جمعیت زنبورهای عسل باعث به وجود آمدن بحران‌های زیست محیطی و کشاورزی می‌شود. همین موضوع پژوهشگران را به فکر انداخت از پهباد‌های گردافشان به منظور حل این مشکل استفاده کنند. 

زنبورهای عسل در زنجیره غذایی نقش کلیدی دارند. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجاتی که این روزها مورد نیاز ما است از طریق گرده‌افشانی این موجودات کوچک انجام می‌شود. دانشمندان هشدار داده‌اند نرخ مرگ‌ و میر زنبورهای عسل رو به فزونی نهاده است. تا به امروزه راهکارهای مختلفی برای حل این مشکل پیشنهاد شده بود که استفاده کمتر از حشره‌کش‌ها و دیگر سموم شیمیایی از جمله این راه‌کارها بود که به نظر می‌رسد تاثیر چندانی نداشته است. بر همین اساس شرکت‌ها به سراغ فناوری آمدند. فناوری در این زمینه به دو شکل به ما کمک می‌کند. اول آن‌که فرآیند گرده‌افشانی را به خوبی انجام می‌دهد و دوم آن‌که حجم کاری زنبورهای عسل را کم کرده و به این شکل به حفظ جمعیت زنبورهای عسل کمک می‌کند.


کلید موفقیت این روبات‌های شبیه به زنبور عسل در ژل مخصوصی نهفته است که قادر است گرده‌های گیاهان را جمع‌آوری کنند. ایجیرو میاکو، شیمیدان موسسه ملی علوم و فناوری‌های پیشرفته صنعتی ژاپن در این ارتباط گفته است: «ما از یک آزمایش قدیمی که نزدیک به یک دهه پیش با شکست روبرو شد الهام گرفتیم و موفق شدیم این ژل مخصوص را تولید کنیم. این ژل خاصیت رسانایی داشته و به اندازه کافی چسبندگی دارد تا گرده‌ها را به خود جذب کند.» میاکو و تیم تحت سرپرستی او این ژل را در محفظه پایینی این پهباد 100 دلاری قرار داده‌اند. به جای آن‌که این ژل به سطح پلاستیکی و صاف پهباد اضافه شود، آن‌ها از موی اسب استفاده کردند تا به این شکل یک حالت خزه‌ای مانندی که روی بدن زنبورعسل وجود دارد را شبیه‌سازی کنند. این موهای ژلی بالاترین سطح چسبندگی را به وجود آورده و نه تنها می‌توانند گرده‌ها را به خوبی جذب کنند بلکه قادر هستند شارژ الکتریکی تولید کرده و به این شکل گرده‌ها را نگه‌داری کنند. پژوهشگران نتایج حاصل از این پژوهش خود را در مجله شیمی منتشر کرده‌اند.